Bizkaiko erakundeak bere areto guztiak itxiko ditu berrikuntza-prozesuko hurrengo urratsak egiteko, hala nola pieza bereziak hustu edo arkeologia-katak egitea zenbait gunetan

Jarduera ez da geldituko, une honetatik aurrera modua aztertzen ari baita obrek irauten duten bitartean Museoaren agenda beste gune batzuetan “bizirik” mantentzeko

Hurrengo hilabeteetan Bilboko Euskal Museo berria lortzeko egingo diren urratsen berri emango da

Helburua euskal kulturaren nazioarteko ate bihurtuko den gunea lortzea da. Munduari irekitako atea

Bilboko Euskal Museoa zabalik egongo da urriaren 11ra arte. Egun horretatik aurrera, Bizkaiko erakundeak ateak itxiko ditu aldi baterako, murgilduta dagoen museografia- eta arkitektura-berritze integralean egiteko dauden hurrengo urratsak egiteko. Lan horien artean daude, besteak beste, bolumenagatik eta hauskortasunagatik mekanismo bereziak behar dituzten pieza bakanak hustea, Kurutziagako gurutzearen erreprodukzioa desmuntatzea eta lekualdatzea, zimendatze-katak, klaustroko eskaileraren kata arkeologikoa eta klaustroan dauden bildumako harrizko armarriak hustea.

2021eko lehen erdian, ikusleek erakusketa iraunkorra eta eraikina ezagutzeko aukera izan zuten, azken 50 urteetan mantendu den bezala. Ekainaren 15ean erakusketa historikoa itxi zen, bilduma lekuz aldatu zelako. Orain, bilduma hori kanpoko gordailu batean dago. Leku hori aitzindaria da bildumen kudeaketan, eta 50.000 pieza baino gehiago eta 1.150 m2 izango ditu, eta ingurumen-parametroen kontrola, ehungintzako lanetarako eta obra grafikorako konpaktu gurpildunak, neurgailu elektronikoak eta sistema hidrofugoa duen gela bat edukiko ditu.

2021eko udak jendeari, patioaren arkitektura liluragarriaz gain, “Bilboko Erraldoiak eta Buruhandiak" aldi baterako erakusketa eskaintzeko balio izan du. Orain, Antonio Vaíllo eta Juan Luis Irigaray arkitekto irabazleek sinatutako berritze proiektuak aurrera jarraitu behar du, eta horrek beharrezko egiten du gune hau ere ixtea.

Azken urtean, Museoko teknikariek, kontserbatzaileek eta zaharberritzaileek osatutako zenbait lantalderen lanari esker, ia bilduma osoa lekualdatu da, 50.000 pieza inguru. Ehun bat objektu baino ez dira geratzen lekualdatzeko, klaustroan dagoen bildumaren zatiari dagozkionak, eta bolumen eta pisu handiko beste pieza batzuk. Hori dela eta, erakundeak beharrezkotzat du une honetan ateak ixtea, nahiz eta oraindik ez diren lanak hasiko.

Birmoldaketa-lanak amaituta, pieza horietako asko Euskal Museo berrira itzuliko dira, erakusketa berriko parte izateko. Une horretatik aurrera, erakusketa ez da iraunkorra izango, eta erdi-iraunkor bihurtuko da. Dena, museo-protokolo berrienek gidatutako museografiari men eginez.

Ordura arte, jarduera ez da geldituko, une honetatik aurrera Euskal Museoaren agenda beste gune batzuetan “bizirik” mantentzeko hainbat modu aztertzen ari baitira, lanek irauten duten bitartean. Adibidez, kanpoko gordailura bisita gidatuak egiteko programa bat, proiektuaren inguruko hitzaldiak publiko orokorrarentzat, obrarako bisitak eta abar lantzen ari dira dagoeneko. Horren guztiaren berri emango da hurrengo hilabeteetan.

Euskal Museo berrirako bidea

Osoko berrikuntza museografikoa eta arkitektonikoa egiteko proiektua lantzen ari da erakundea azken urteetan. Zeregin handi horri esker, eguneratutako gunea izango dugu; 6.400 m2 baino gehiagoko azalera museistikoa, egungoa baino % 38 handiagoa.

Euskal Museoa urratsak ematen aritu da nazioarteko izaera nabarmena duen museoa eraikitzeko. 2016. eta 2018. urteen artean esku-hartzea egin zen Klaustroan, hau da, lurzorua berritu zen, aurrealdea garbitu eta beirazko estalki bat ezarri eraikinean integratuta, piezak hobeto kontserbatzeko.

Urte horretan bertan 5 milioi euroko inbertsioa egin zuten Bilboko Udalak eta Bizkaiko Foru Aldundiak, Kurtze eraikina erosteko. Eraikin hori egungo museoaren ondoan dago, Gurutze kalean, eta gune museistiko-kultural bihurtzea da asmoa. Gaur egun,duela aste gutxi inauguratu zen kanpoko biltegia egokitu da, eta Museoko bildumaren zati handi bat han da, baldintza hobezinetan zainduta. 2020ko ekainean hasi ziren lan horiek, eta hurrengo asteetan amaituko dira. Pieza hauentzako aparteko gunea da, hobeto eta modu abangoardistagoan kudeatzeko egokia, eta, horren ondorioz, Zazpi Kaleetako eraikin nagusian toki gehiago izango da erabilera publikorako.

Bestalde, Bizkaiko erakundeak proiektu museografiko bat idatzi duenez lehiaketaren aurretik, nahiz proiektua nahiz museo berria Aretz Bizia kontzeptuarekin egingo dira. Plan horren arabera munduari irekitako gizarte-museoa izango da, birplanteamendu funtzionala eta museografikoa du xede, eta hor sartzen dira eraikinaren osoko birmoldaketa eta erakusketa-diskurtsoaren diseinu berria. Ondorioz, erakundeak diziplina anitzeko taldeak eskatu ditu proiektu hautagaiak jasotzerakoan.

Aretz kontzeptua egungo bildumako Aretz-zarra piezari egindako omenaldia da; aitzitik, Bizia hitza dinamismoari eta jarraipenari lotuta dago, eta fonetikoki Bizkaiari eta Bilbori lotuta ere bai. Metafora honen bidez helarazi nahi da museoa, euskal gizartea eta kultura haritza bezain organismo biziak direla, etengabe hazten ari direla eta herritar denok zeresan handia dugula hazkunde-prozesu horretan. Euskal Museoaren helburu nagusia euskal kultura hedatzea da, eta helburu hau gogoan dela urteko bisitari kopurua hirukoiztu egin nahi du erakundeak, 2023ko ehungarren urtemugaren ospakizunak sustatu eta Urteko Europar Museoa (EMYA) saria eskuratu, ateak ireki ondoren.

Lorpen horietarako guztietarako arduradunetako batzuk Antonio Vaíllo eta Juan Luis Irigaray arkitektoak izango dira, beraiek irabazi baitzuten erakundeak antolatutako ideien programa. Lehiaketara 9 hautagai aurkeztu ziren, eta 2020ko martxoan eman zuen irabazlearen berri epaimahai profesionalak.

Eko-nekta da irabazi zuen proposamenaren izena, eta arreta berezia jartzen du Euskal Museoaren kokaguneko balioak sustatzean. Horretarako, garrantzi berezia emango zaio jatorrizko eraikinari, eta XVII. mendeko eraikinaren luzetarako hormarte jarraitua berreskuratuko da, 1867ko Miserikordiako Errege Etxearen planoetan ikus daitekeen bezala. Aldi berean, Klaustroaren gune handiari duintasun are handiagoa ematen dio proiektuak, erakusketa-espazioaren benetako erdigune bihurtuz.

Bestalde, gune bakoitzak erakusketako “agertoki” desberdinak hartzea nahi da, narrazio-bukle bati jarraituz. Narrazioa aldatu egingo da, eta gune bakar batean hainbat kontakizun izango dira; horrek are espektazio handiagoa eragiten du bisitariarengan, gunea eta denbora eskutik doazela ikusten baitu, ez dela zerbait estatikoa, baizik eta murgildu egiten dela, eta elkarreragin egin dezakeela ikusten duenez, “aurkitzeko” jarrera aktiboa hartuko du bisitariak.

Gune bateko hainbat aldagai konbinatu daitezke: argitasuna, soinua, proiekzioak... hainbat narrazio eskainiz. Proposatzen den museografia honetan aldagaiak konbinatu egiten dira, eta bisitariak elkarreragin egiten du, mugimendu-zelulen bidez, osagarri interaktiboen bidez, etab.

Une honetan, Vaíllo eta Irigarayren arkitektura estudioak osatutako diziplina anitzeko taldea Euskal Museo berriaren xehetasun arkitektoniko eta museografikoak lantzen ari da. Joan den ekainean aurkeztu zen behin betiko proiektua, eta, bertan, maketa bati eta infografia eta testuei esker, proiektua burututakoan Bizkaiko erakunde horrek zer itxura izango duen jakin ahal izan zen.

Arkitekturaren eta museografiaren arloetatik kanpo, Museoak bide horretan eman duen azken pausoetako bat izan da arkeologia-kata bat egitea eraikinaren zati batean, beharrezkoa eraikina dagoen lekuan egoteagatik, hau da, ustezko arkeologia-gune batean. Gainera, lan horretaz arduratzen den arkeologia-taldea Museoan egongo da obra osoan zehar, jarraipen zehatza egiteko.

Bestalde, hurrengo urrats aipagarrienetako bat obra arkitektonikoa eta museografikoa lehiaketara lizitatzea da. Lan hori hurrengo asteetan egingo da, eta hurrengo hilabeteetan eraikineko lanak hasi ahal izateko balioko du, espazio berria sortzeko funtsezko urratsetako bat baita.

Erakundearen birmoldaketa hasten denean Euskal Museoa “bizirik” mantenduko da, bere instalazioak jendearentzat ireki ezin dituen hilabeteetan. Horretarako, hainbat jarduera egingo ditu beste gune batzuetan, eta presentzia digitala handituko du gaur egun dituen ataletan.

Aurrerapen horiez guztiez gain, Bizkaiko erakundeak arkitektura eta museografia berrikuntza integraleko proiektu honen barruan aldian-aldian egingo dituen lanen berri emango du.

Euskal Museoaren erakusketa iraunkorra 50 urtez

Ezagutu hemen Euskal Museoko erakusketa iraunkorreko pieza nagusiak:

EUSKAL MUSEOA BILBAO MUSEO VASCO – Erakusketa Iraunkorra